Zacznijmy od wyjaśnienia co to jest pasteryzacja – to technika konserwacji, proces ogrzania produktu spożywczego w opakowaniu, puszce, słoiku do temperatury około 70-95 stopni C przez kilka do kilkunastu minut. W sklepach są dostępne produkty pasteryzowane takie jak mleko, nabiał, wędliny, warzywa, owoce. Technika ta jest chętnie wykorzystywana w domach do konserwacji posiłków czy przetworów. Czas pasteryzacji zależy od kwasowości przetworu i pojemności opakowania.
Po co jest pasteryzacja?
Pasteryzacja hamuje rozwój drobnoustrojów wegetatywnych oraz enzymów. Pasteryzacja nie wpływa na smak, zapach ani na jakość pasteryzowanych produktów. Przedłuża trwałość produktów.
Jakie są rodzaje pasteryzacji?
Pasteryzacja słoików – jest prosta i można ją wykonywać w domu. Kluczem jest dobrze zamknięty słoik, który wstawiamy do garnka z wodą. Może być zanurzony całkowicie albo tylko trochę. Warto położyć bawełnianą ścierkę na dno garnka, aby słoiki nie hałasowały podczas procesu gotowania.
Pasteryzacja warzyw – trwa dłużej niż pasteryzacja owoców. Tutaj zaleca się pasteryzację wieczkiem do góry.
Pasteryzacja sucha – polega na pasteryzacji w piekarniku. Pasteryzując słoiki w piekarniku należy pamiętać, aby wypełnić je poniżej 1-2 cm szyjki słoika. Gorące słoiki z dżemem wkładamy do gorącego piekarnika, zaś zimne do zimnego. Konfitury należy ustawić na blaszce tak, aby się nie dotykały, kiedy się pojawią bąbelki, piekarnik należy wyłączyć, a słoiki jeszcze zostawić na około 30 min w środku.
Pasteryzacja jest metodą wykorzystującą utrwalanie żywności wykorzystując podwyższoną temperaturę. Możemy nawet zawekować zupę. Jeżeli, tylko nasza zupa będzie świeżo ugotowana w garnku to od razu taką gorącą przelejmy do dużych słoików, zakręćmy dokładnie i postawmy, np. na zlewie słoik dnem do góry, aby sam się zawekował. Miejsce musi być bezpieczne. Bo jak pokrywka nie złapała to ze słoika może trochę wylecieć i zabrudzić nam, np. blat. Pod wpływem temperatury słoik sam się zawekuje, a świeżą zupę będziemy mogli zjeść za parę dni. Człowiek pracujący nie ma czasu gotować codziennie więc trzeba ułatwiać sobie życie. Najczęściej w słoikach wekuje się zupy albo bigos, coś co jest płynne.
Do pasteryzacji można wykorzystać zmywarkę. Są w zmywarce specjalne programy dopasowane temperaturą do pasteryzacji. Pamiętajmy, aby słoiki ustawić dnem do góry w zmywarce i nie dodawać żadnych detergentów. Po zakończeniu cyklu poczekaj, aż słoiki ostygną i dopiero wtedy wyciągnij je z urządzenia.
Sterylizacja
Sterylizacja różni się od pasteryzacji tym, że zachodzi powyżej 100 stopni C. Sterylizacje stosujemy, gdy pasteryzacja nie wystarcza. Czas trwania procesu sterylizacji to przeciętnie od 3 do 5 min. Dzięki sterylizacji data produktu do spożycia stanowczo się wydłuża. Minusem jest, że podczas sterylizacji więcej składników odżywczych i witamin znika w wysokiej temperaturze.