Właściwie dobrane oświetlenie to nie tylko obowiązkowy element aranżacji pokoju, salonu, kuchni czy łazienki. Moc, barwa i jakość emitowanego światła mają istotne znaczenie dla domowników, wpływają na ich samopoczucie, nastrój, a także zdrowie. W poniższym kompendium przedstawiamy odpowiedź na pytania, jak optymalnie dobrać moc żarówek oraz ile lumenów na m2 w pokoju wystarczy, by wnętrze było dobrze doświetlone.
Lm czy W?
Polecane produkty
Lumen (lm) jest jednostką miary strumienia świetlnego, która określa moc źródła światła. Im więcej lumenów, tym jaśniej będzie w danym pomieszczeniu. Kiedyś moc żarówek producenci podawali wyłącznie w Watach. Obecnie technologia LED zdominowała półki w sklepach oświetleniowych, a co za tym idzie, częściej na opakowaniach pojawia się skrót lm do określania mocy żarówki. Do szybkiego przeliczania jednostek służy poniższa tabela:
Lumeny
Wat
220–250
25
410–470
40
700–810
60
920–1060
75
1300–1530
100
Lumeny pozwalają również w prosty sposób obliczyć skuteczność świetlną. Aby określić ten parametr, należy podzielić lumeny na Waty. Dla porównania, świeczka ma wydajność równą 0,3 lm/W, żarówka rtęciowo-żarowa 17–25, halogenowa 20–30, a LED 49-90 (max. 200).
Lumen lumenowi nierówny
Wydawać by się mogło, że gdy żarówka ma 700 lumenów, to do każdego punktu dociera 700 lumenów. Otóż tak nie jest. Wszystko zależy, na jakiej wysokości została zamontowana lampa oraz jak została ukierunkowana. Źródło światła wiszące na suficie, skierowane w dół będzie najmocniej rozjaśniało powierzchnię znajdującą się bezpośrednio pod nim, a np. sufit oraz rogi pokoju będą oświetlone w dużo mniejszym zakresie. Wysokość, na jakiej jest zawieszona żarówka, również determinuje w dużym stopniu ilość światła padającą w różnych kierunkach. Jeśli opuści się lampę kilka centymetrów w dół, to zdecydowanie ciemniej będzie w centrum niż po bokach. Standardowo pokój dzienny powinien być oświetlony mocą 200–400 lm/m2, ale to my decydując, ile przeznaczymy lumenów na m2 w pokoju, tworzymy klimat wnętrza i determinujemy jakie funkcje będzie spełniało.
Temperatura światła
Nie bez znaczenia jest także barwa światła mierzona w Kelwinach. Światło ciepłe to temperatura barwowa mniejsza niż 3300 K, zimne to 5000 K i więcej, pośrodku znajduje się barwa neutralna. Ciepła barwa sprzyja rozluźnieniu, ułatwia odpoczynek oraz relaks. W garderobie, łazience czy pokoju dziennym lepiej zdecydować się na światło o neutralnej barwie. Światło zimne motywuje do działania, a także ułatwia koncentrację.
Luksy
Jednostką pomocniczą w obliczaniu ilości światła padającego na daną powierzchnię są luksy. Jeden luks jest równy jednemu lumenowi na metr kwadratowy, czyli opisuje natężenie światła. To właśnie w luksach określa się ilość światła potrzebną do komfortowego użytkowania danej przestrzeni. Niestety kalkulacje muszą uwzględniać wiele zmiennych jak: kąt rozproszenia, lumeny, wysokość, rodzaj powierzchni, a nawet kolor ścian. Do przeprowadzania tych obliczeń stworzone są specjalne programy, jednak istnieją pewne normy, za pomocą których można samodzielnie określić zapotrzebowanie na światło w pokoju w zależności od jego przeznaczenia:
salon 250–400 lx
sypiania 150–250 lx
przedpokój 100–200 lx
czytelnia 400–500 lx
łazienka 300–500 lx
praca przy komputerze 400–500 lx
kuchnia 300–500 lx
blat roboczy 500–700 lx
Oświetlenie powinno nie tylko spełniać powyższe normy, ale także być dopasowane do indywidualnych preferencji i specyfiki danej strefy domu lub mieszkania. Jeśli chcemy kreować przestrzeń pobudzającą do pracy, wybór powyżej 500 lx będzie zdecydowanie najlepszy. Dla stworzenia nastrojowego, relaksującego kącika, zainstalujmy światło o natężeniu 100–250 lx, natomiast dla przyjemnie jasnego pokoju dziennego, optimum będzie leżało w granicach 300–450 lx. Żarówki LED mają zwykle moc w przedziale 500–600 lumenów, więc aby zapewnić odpowiednie naświetlenie, konieczne jest często zaprojektowanie kilku punktów świetlnych.
Przykład
Obliczmy wspólnie, ile lumenów na m2 w pokoju dziennym, przy biurku do nauki będzie najodpowiedniejsze. Dla tego typu wnętrz zaleca się oświetlenie o natężeniu około 500 lx. Założymy, że biurko ma wymiary 1,4m x 0,6 m, do jego oświetlenia potrzebny jest strumień świetlny 0,84x500, czyli 420 lumenów. Dla delikatnego oświetlenia sypialni o powierzchni 10 m2 światłem 150 lx potrzebujemy zatem 1500 lm. Mogą być one rozbite na wiele mniejszych punktów świetlnych np. 5 razy 300 lm (5 żarówek 25 W). W razie wątpliwości warto inspirować się profesjonalnymi aranżacjami takimi jak te na naszej stronie. Znajdują się tam setki pomysłów na grę światłem, eksponowanie piękna danej przestrzeni oraz tworzenie zachwycających efektów iluminacyjnych.
Polecane produkty